Çocuklarda Tırnak Yeme
Beden odaklı tekrarlayıcı davranışların başında gelen tırnak yeme davranışı aslında obsesif kompulsif bozukluğun bir belirtisidir. Her yaş döneminde görülebilen tırnak yeme davranışı küçük yaşlarda % 30’luk bir oranı kapsarken ergenlikle bu oran % 50’ye kadar çıkar. Çocuklarda tırnak yeme, genellikle stres, kaygı veya sıkıntı gibi duygusal durumların bir yansıması olarak ortaya çıkar. Bu alışkanlık, çocukların bu duygularla başa çıkma yöntemi olarak gelişebilir. Tırnak yeme, hem fiziksel hem de duygusal sağlık açısından olumsuz sonuçlar doğurabilir; tırnakların zarar görmesi, enfeksiyon riski ve kendine güvensizlik gibi sorunlar ortaya çıkabilir.
Tırnak yeme alışkanlığı yönetmek için, öncelikle çocuğun bu davranışının altında yatan nedenleri anlamaya çalışmak gerekir. Çocuğun stres veya kaygı hissettiği durumlar belirlenmeli ve bu duygularla başa çıkması için desteklenmelidir. Alternatif stres giderme yöntemleri, örneğin oyun veya sanat gibi etkinliklerle bu enerji yönlendirilebilir. Ayrıca, tırnak yeme alışkanlığını fark ettiğinizde, çocuğunuzu suçlamaktan kaçınmak ve ona sabırla yaklaşmak önemlidir. Bunun yerine, olumlu davranışları teşvik etmek ve destekleyici bir yaklaşım benimsemek, tırnak yeme alışkanlığını zamanla azaltmaya yardımcı olabilir.
Tırnak Yeme Tedavisi
Bir çocuğun tırnak yemesinin farklı nedenleri olabilir.Yaş dönemlerine göre ortaya çıkış nedenleri de farklılık gösterir.
3-4 yaşlarında tırnak yiyen çocukları ebeveynleri tarafından baskıcı ve otoriter bir tutum görüyor olabilirler. Anne babanın kullandığı yanlış disiplin yöntemleri, cezalandırıcı bir tutum sergiliyor olmaları da nedenler arasındadır.
Bunların yanı sıra çocuğa bakım veren kişinin değişimi, okula başlama, yeni bir kardeşin dünyaya gelmesi gibi stres yaratan faktörler de bu durumu açığa çıkarabilir.
Ergenlik döneminde ise yaşanılan stres faktörleri değişmiştir.Karşılaşılan sınavlar,başarısızlık korkusu, okul ortamında karşılaşılan problemler, akran ilişkileri ve sosyal alandaki sıkıntılar da kişinin bu davranışı sergilemesine neden olabilir.
Bu davranışın kazanımında aile içinde tırnak yiyen bir modelin etkisi olabileceği gibi,aile içi huzursuzluklar da etkendir.
Çekingen, kendini ifade etmekte zorlanan,yeterli ilgi ve sevgi görmemiş,kendini güvensiz hisseden, gergin, huzursuz kişiler bu duyguyla baş edebilmek için tırnaklarını kemirir.Aslında kişinin kendine karşı gösterdiği bir saldırganlık söz konusudur.Kişi dışa vuramadığı saldırganlığı kendine yöneltir.
Tırnak Yeme Tedavisi
3-4 yaşlarında tırnak yemeye başlamış çocuklarda öncelikle bu davranışın neden ortaya çıktığı saptanmalı; sonrasında gerekli önlemler alınmaya çalışılmalıdır.
Davranış fark edildiğinde; bu davranış görmezden gelinerek, çocuğun ilgi ve dikkati dağıtılmalı, gerekirse elleri meşgul edilerek oyalanmalıdır.Korkutup, ceza vermek yanlıştır. Bu davranışı zaten stresli ve gergin olduğu için gösteren çocuğa uyarıda bulunmak ise onu daha çok strese sokacağından; davranışı da artırmaktan başka bir işe yaramaz.
Çocuğun hangi durumlarda tırnak yediği de gözlenmelidir. Mesela televizyon izlerken ya da bir şeyler okurken mi? Bu davranışı söndürmek için yerine alternatif bir davranış geliştirmesine yardımcı olunabilir. (ağzını veya ellerini oyalayacak bir şey sunmak gibi) Aynı zamanda kaygı düzeyini artırıcı televizyon programları ve internet oyunlarında da uzak tutmak gerekir.
Aileler acı oje veya birtakım caydırıcı maddeler kullanmanın faydalı olabileceğini düşünebilirler.Bu maddeler çocuğun elini ağzına götürme davranışına engel olabilir; fakat sorunun temel nedeni ele alınıp; çözülmeye çalışılmadıkça tırnak yeme davranışı ortadan kalksa bile yerine parmak emme, saç koparma gibi farklı türde bir davranış gelişecektir. Bu yüzden sıkıntı sebebinin ortadan kaldırılması esastır.
Aynı zamanda çocuğun bu durumla baş edebileceğine inanıp; sabırlı olmak gerekir. Ona güvendiğimizi söyleyerek; motive etmeliyiz. Tırnak yemediği zamanlarda durumu belirterek; ufak ödüllendirmelerde bulunmak da faydalıdır.
Çocuğu azarlamak, eleştirmek, kınamak da tersine etki oluşturur. Bu davranışın temelinde çocuğun kendine güvensizliği yatar. Güvende olduğu hissettirilirse; çocuk bu sorunu aşmak için daha çok çaba harcar. İhtiyaç duymanız halinde ebeveyn danışmanlığı desteği alabilirsiniz.