Çocuğun Çalma Davranışı Nasıl Önlenir ?

Çocuklarda Çalma-Hırsızlık Davranışı

 

Erken gelişim döneminde çocuklar görüp beğendiği her nesneye sahip olmak isterler. Sahibinin kim olduğunu önemsemeden hoşlarına giden herhangi bir nesneyi, oyuncağı alabilirler.Bu durum çocukta mülkiyet kavramının  henüz gelişmemiş olmasından kaynaklanır. Bu nedenle bu yaşlarda görülen bu davranış ‘çalma’ olarak nitelendirilmemektedir.
 

Çocukta mülkiyet kavramının tam olarak gelişimi 6 yaş sonrasında başlar.Anne babalar mülkiyet kavramının gelişimi için çocuklarına her fırsatta başkalarının eşyalarını izinsiz alamayacağını anlatmalıdır. Aynı zamanda çocuğun eşyaları kullanılacağı zaman da ondan izin istemek gerekmektedir.Çocuk böylelikle kendisinin ve diğer insanların sahip olduğu şeylerin haber vermeden alınamayacağını öğrenmiş olur.Aynı zamanda anne baba da çocuğa model olacak şekilde davranmalıdır.
 

Çocuk eve bir arkadaşının eşyasını getirmiş ve izinsiz almadığı yönünde ısrar ediyor olabilir. Bu durumda anne babalar soğukkanlılığını korumalı; çocuğa kızıp,aşağılayıcı ifadeler kullanmaktan kaçınılmalıdır.Aldığı eşyayı sahibine geri vermesini sağlamalı ve kişilerin özel eşyalarına saygılı olması yönünde açıklamalarda bululmalıdır.
 

Çocuklar oyun esnasında birbirlerinin eşyalarını alabilir, sonra da saklayıp geri vermeyi unutabilir ya da unutabilirler. Anne babalar bu konuda çok dikkatli olmalı, çocuklarına ait olmayan bir şey bulduklarında mutlaka sahibine geri verilmesini sağlamalıdırlar. Yoksa bu durum bir süre sonra çocukta çalma davranışının yerleşmesine neden olabilir.
 

Çocukta mülkiyet kavramının oluştuğu 7-8 yaşlarından sonra çalma davranışı gözleniyorsa burada gerekli önlemler alınmalıdır.Çalma davranışı gösteren çocuklarda öncelikle bu durumun nedenlerini araştırmak gerekir.
 

Çalma Davranışı Kimlerde Görülebilir?

 

Bazı çocuklar anne babasına ait birtakım eşyaları alırlar.Burada aslında çocuğun anne babaya vermek istediği bir mesaj olabilir.Çocuk ilgi ve sevgi eksikliğine bir tepki olarak bu eylemi gerçekleştirmiş olabilir.
 

Aşırı baskı altında büyüyen çocuklar istedikleri birçok davranışı yapma özgürlüğünü kendilerinde bulamazlar ve hareket alanlarının çok kısıtlı olduğunu hissederler.Bu durum onların kişilik gelişimlerini ideal bir şekilde tamamlamasını engeller ve çalma gibi davranış bozuklukları geliştirebilirler.
 

Aile ve sosyal çevresi tarafından reddedilen, yeteri kadar sevilmeyen çocuklar da kendilerini değerli hissetmezler ve bu tarz davranışlarla  önemli olduklarını, bir şey başardıklarını düşünürler. Bu çocukların ihtiyaç duyduğu duygu sağlanmaya çalışılmalıdır.
 

Ergenlik döneminde ise akran grupları içinde kabul görme, heyecan arayışı gibi durumlar sebebiyle birçok genç bu davranışı sergilemektedir.Yaptığı eylemden haz duyar ve kendini bu yolla önemli hisseder.
 

Çalma Davranışı Tedavisi

 

Çocukları çalma davranışından kurtarmak için yapılacak şeylerin başında çocuğun bireysel haklara saygı duymasın ı ve her istediğine sahip olma dürtüsünü kontrol edebilmeyi öğretmekten geçer.
 

Çocukta özel mülkiyet kavramını oluşturmak adına çocuğa ait özel alanlar oluşturarak oyuncaklarını, eşyalarını koyması için ortam oluşturulmalı ve çocuktan izinsiz hiçbir şey alınmamalıdır. Böylelikle çocuk kendisine ve diğer kişilere de ait birtakım şeylerin olduğunu kavrar.
 

  • Çocuklara okul dönemiyle birlikte düzenli olarak harçlık verilmesi de önemlidir.
     
  • Çocuğun kendisine ait olmayan  bir şeyi aldığını öğrendiğimizde çocuğa ‘sen yalancısın, hırsızsın’ gibi ifadeler kullanılmamalıdır.
     
  • Korkutmak, bağırmak , dövmek yerine anlamaya çalışıp; şefkat göstererek yaklaşılmalıdır.
     

Çalma eylemi bir uyum ve davranış bozukluğu belirtisi olabilir. Bu davranışa yalan söyleme, okuldan  kaçma  gibi farklı olumsuz davranışlar da eşlik edebilir. Bu sorunların devam etmesi halinde durumu ciddiye alıp, çocuk terapisi desteği almak gerekmektedir.